خانههايي با متراژ كمتر از 80 متر عموما بيشترين سهم از معاملات ماهانه را به خود اختصاص ميدهند. اما آيا اين گزاره به معناي نفوذ تورم در گروهي خاص از واحدهاي مسكوني با متراژ كمتر است و در دورههاي رشد قيمت، واحدهاي بزرگمتراژ با تقاضا روبهرو نميشوند؟
زينب مختاري/ تجارتنيوز، قيمت مسكن در سالهاي اخير همواره صعودي بوده و گاه از نرخ تورم عمومي نيز پيشي گرفته است. همانگونه كه به طور طبيعي انتظار ميرود و بررسيها هم آن را تاييد ميكند، در دورههايي كه نرخ مسكن نسبت به روند طبيعي تورم اين بازار، افزايش بيشتري را تجربه ميكند، متقاضيان واقعي بخش مسكن براي خريد واحدهاي نقلي و كوچكمتراژ، تمايل بيشتري نشان ميدهند. واحدهايي كه هم پول نقد كمتري لازم دارند و هم هزينه پايينتري براي دريافت و بازپرداخت تسهيلات به خريدار تحميل ميكنند.
اين رويكرد متقاضيان اما به تدريج موجب رشد قيمت در حوزه واحدهاي كوچكمتراژ ميشود و اندكاندك روند افزايش قيمت را به ديگر حوزهها سرايت ميدهد. به تدريج اين روند به يك چرخه تورمي تبديل ميشود كه با اهرم زيانباري به نام كمبود عرضه و به عبارت ديگر كمبود توليد، تقويت خواهد شد؛ تجربهاي كه سالهاست در بازار مسكن ايران قابل مشاهده است.
رشد مسري قيمت
بيتالله ستاريان- كارشناس بازار مسكن- در گفتوگو با تجارتنيوز اظهار كرد: اينكه گروههايي از املاك به طور مطلق تورم بالاتري نسبت به گروههاي ديگر داشته باشند فرضيهاي نيست كه به صورت دائمي رخ بدهد اما در مقاطعي ممكن است اينگونه باشد. مثلا در ماههايي كه مردم به بازار مسكن هجوم ميآورند، ورود سرمايه از خانههاي نقلي آغاز ميشود.
وي افزود: اين رفتار باعث افزايش قيمت در خانههاي نقلي ميشود و بعد از آن به واحدهاي مسكوني بزرگتر هم سرايت ميكند. ستاريان تاكيد كرد: بر اساس اصول اقتصادي هيچگاه نميتوانيم بگوييم قيمت واحدهاي مسكوني يك گروه افزايش زيادي داشته اما در گروههاي ديگر اينگونه نبوده است! بلكه به صورت مقطعي اين اتفاق ميافتد تا زماني كه پول در بازار بچرخد و وارد واحدهاي مسكوني بزرگتر و گرانقيمت شود.
كمبود عرضه عامل اصلي تداوم تورم مسكن
اين كارشناس بازار مسكن اظهار كرد: در حال حاضر مشكل اصلي ما مساله توليد است. از آنجا كه نميتوانيم به اندازه كافي مسكن توليد كنيم و بسترسازي مناسبي هم براي چنين توليدي كه نياز جامعه را مرتفع كند انجام ندادهايم، ناگزير اين چرخه تورمي باز هم تكرار ميشود تا قيمت مسكن مانند روند 50 سال گذشته پيشتاز بازارها باشد.
خانه گرانتر ميشود
ستاريان معتقد است روند رشد قيمت مسكن نه تنها در ماههاي آينده كه در سال آينده و سالهاي بعد از آن هم ادامه خواهد يافت. وي با اشاره به وضعيت ركودي بازار عنوان كرد: بازار مسكن اين دورههاي ركودي را همواره تجربه كرده و بعد به دوره رونق رسيده است. اين كارشناس بازار مسكن گفت: اين روندهاي ركودي همرمان با افزايش قيمتها به دليل آن است كه توليد مسكن مختصر است اما تقاضا بسيار بالاست. در واقع حجم متقاضيان با ميزان عرضه اصلا مطابقت ندارد؛ تقاضاي مطلق كه مجموعه متقاضيان مسكن هستند ميخواهند به شكلي وارد بازار مسكن شوند؛ وقتي به حدي ميرسند كه بهعنوان متقاضي موثر شناخته شوند (يعني بتوانند خريد كنند) وارد بازار ميشوند. در اين مقطع با توجه به دو متغير قيمت مسكن و كمبود عرضه، بخشي از اين متقاضيان ميتوانند خريد كنند و برخي موفق نميشوند و همين روند موجب ميشود قيمتها افزايشي شود. ستاريان تشريح كرد: قيمت آنقدر بالا ميرود كه همين گروهي كه تا كنون متقاضي موثر بودهاند به متقاضي مطلق تبديل ميشوند تا مدتي كه تمامي كالاهاي سرمايهاي خود اعم از فرش، طلا و خودرو را تبديل به پول كنند و دوباره وارد بازار مسكن شوند. حالا مجددا يك گروه وارد بازار مسكن ميشوند و باز هم همان روند تكرار ميشود كه طي آن يك عده ميتوانند خريد كنند و يك عده مجددا موفق نميشوند و دليل آن هم كمبود عرضه مسكن است. ستاريان معتقد است اگر به تعداد متقاضيان بازار مسكن، خانه براي عرضه وجود داشته باشد قاعدتا نبايد در زمان ورود و خروج متقاضي، افزايش قيمت رقم بخورد. اين كارشناس بازار مسكن گفت: در طول اين روندها افزايش قيمت رخ ميدهد و مجددا دورههاي ركودي تكرار ميشود. دورهاي كه اين تقاضاي مطلق خود را تجهيز مي كند تا دوباره وارد بازار شود كه ميتواند عموما از يك سال تا يك سال و نيم طول بكشد.