درجه سختي اجارهنشيني در پايتخت براساس «ميزان اختصاص حقوق ماهانه مستاجرها به اجارهخانه» سنجش شد.
ا استناد به «حداقل دستمزد ۱۴۰۰» و همچنين «ميانگين اجارهبهاي مسكن در پاييز ۱۴۰۰» نشان ميدهد، هزينهاي كه مستاجرهاي ساكن مناطق پايين شهر تهران در سال گذشته براي تامين مسكن پرداخت كردهاند، معادل «يك حقوق» بوده است.
اين نسبت البته براي كل خانوارهاي پايتختنشين با احتساب «زوجين شاغل» رقمي معادل ۸۶ درصد «حداقل دستمزد» برآورد ميشود.
معناي اين نسبت كاملا نامتعارف بين هزينه تامين مسكن اجارهاي و دستمزد مستاجرها آن است كه جامعه كمدرآمد براي دوپينگ مالي و تعادلبخشي بين هزينههاي ضروري و درآمد حداقلي، از يكسري هزينههاي ماهانه از جمله «تامين كالري» مجبور است فاكتور بگيرد تا بتواند در پايان ماه، از پس اجارهبها بربيايد.
سال گذشته در عين حال، «تورم عمومي بالا» و «تورم بسيار سنگين خوراكيها» براي دهكهاي كمدرآمد، قدرت مالي اجارهنشيني را بيشتر كاهش داد.
سياستگذار مسكن براي حل اين معضل، «سقف اجارهبها» تعيين كرده؛ اقدامي كه اخيرا در برخي كشورها نيز مسالهساز شده است.
تجربه موفق در اين زمينه مشخص ميكند، تورم اجاره فقط از مسير كاهش تورم عمومي و مهار تورم مسكن كاهش مييابد.
تازهترين بررسيها در خصوص وضعيت بازار اجاره نشاندهنده خارج شدن اين بازار از دايره توان مالي مستاجرهاست. بررسيها و محاسبات انجام شده از سوي در خصوص متوسط اجارهبهاي مسكن در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران و سهم اجارهبها از حداقل حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۰، نشان ميدهد، در پاييز سال گذشته، به طور متوسط، مستاجران ساكن در نيمه جنوبي تهران، ناچار به پرداخت يك حقوق ماهانه براي تامين اجارهبهاي ماهانه مسكن شدند.
بررسيها نشان ميدهد، در سال گذشته، متوسط اجارهبهاي ماهانه مسكن به علاوه ۳ درصد مبلغ وديعه، در مناطق جنوبي تهران به طور متوسط با يك ماه حقوق يك سرپرست خانوار سه نفره (بر اساس حداقل حقوق و دستمزد مصوب وزارت كار براي سال ۱۴۰۰)، برابر شد.
بر اساس تازهترين اعلام مركز آمار ايران از وضعيت بازار اجاره مسكن در شهر تهران، ميانگين اجارهبها به علاوه ۳ درصد وديعه مسكن در پاييز سال گذشته در شهر تهران به مترمربعي ۸۷ هزار تومان رسيد. پاييز ۱۴۰۰، متوسط اجارهبهاي مسكن در مناطق ۲۲ گانه شهر تهران در مقايسه با مدت مشابه سال قبل از آن يعني پاييز ۱۳۹۹ معادل ۴۰ درصد رشد كرد.
البته تورم ۴۰درصدي اجاره مربوط به تازهترين گزارشي است كه مركز آمار ايران از تحولات بازار مسكن شهر تهران در پاييز ۱۴۰۰ منتشر كرده است.
اما آمارها و اطلاعات منتشر شده در گزارشهاي بانك مركزي از تحولات بازار مسكن و اجاره شهر تهران كه تا خرداد ماه سالجاري نيز بهروزرساني شده است نشاندهنده رشد حول و حوش ۵۰درصدي نرخ اجارهبها در سال گذشته است.
اگر چه تورم ۴۰ درصدي در بازار اجاره مسكن به خودي خود نشاندهنده سرعت بالاي رشد هزينه اجارهنشيني در پايتخت است اما فشار مضاعف ايجاد شده بر مستاجرها ناشي از اين ميزان تورم زماني بيشتر مشخص خواهد شد كه متوسط اجارهبهاي مسكن با ميزان حقوق و دستمزد خانوارهاي مستاجر مورد مقايسه و بررسي قرار ميگيرد.
مقايسه وضعيت اجارهبهاي مسكن در شهر تهران بر مبناي متوسط اجارهبها در مناطق ۲۲ گانه با ميزان حقوق و دستمزد ماهانه خانوارهاي مستاجر برمبناي حداقل حقوق و دستمزد مصوب وزارت كار در سال ۱۴۰۰، نشاندهنده شرايط بحراني خانوارهاي مستاجر در حوزه تامين اجارهبهاي مسكن است.