اخيرا بانك مركزي گزارشي از ميزان تسهيلات پرداختي به بخشهاي مختلف منتشر كرده است. نكته قابل توجه در اين گزارش كاهش ۵۳٫۸ درصدي دريافت وام مسكن است.
آنگونه كه آمار تسهيلات پرداختي نشان ميدهد، در ۸ ماهه نخست امسال ۹۰ هزار ميليارد تومان وام مسكن پرداخت شده كه اين ميزان نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۵۳٫۸ درصد كمتر شده است. به عبارتي تقاضا براي دريافت وام مسكن نصف شده است.
اما دليل چيست؟ به نظر ميرسد كه كاهش قدرت خريد وام مسكن، مهمترين عاملي است كه سبب شده تقاضا براي دريافت اين وام كاهش پيدا كند.
مبلغ وام مسكن در تهران براي افراد مجرد ۲۰۰ ميليون تومان و براي يك زوج، ۴۰۰ ميليون تومان است. علاوه بر اين افراد ميتوانند ۸۰ ميليون تومان هم وام جعاله بگيرند. يعني مجموع وام مسكن فرد ۲۸۰ و يك زوج ۴۸۰ ميليون تومان است.
بر اساس آخرين گزارش بانك مركزي، متوسط قيمت يك متر واحد مسكوني در تهران ۳۲ ميليون و ۵۹۰ هزار تومان است.
اين رقم به اين معناست كه يك فرد مجرد با كمك وام مسكن و جعاله خود ميتواند يك اتاق ۸٫۵ متري بخرد. اين متراژ براي يك زوج كمي بيشتر است و به ۱۴ تا ۱۵ متر ميرسد. به عبارتي قدرت خريد وام مسكن در تهران معادل خريد يك اتاق است و نه بيشتر! حالا يا يك اتاق ۸٫۵ متري يا يك اتاق ۱۵ متري!
نكته قابل توجه در ماجراي خريد مسكن اين است كه افراد براي دريافت وام مسكن بايد حدود ۷ ميليون تومان اقساط ماهانه پرداخت كنند. به عبارتي يك زوج براي وام ۴۸۰ ميليون توماني مسكن بايد ماهانه حدود ۷ ميليون تومان قسط بدهند.
نكته ديگر درباره هزينه خريد وام مسكن است. اگرچه قيمت اوراق مسكن كاهش پيدا كرده اما افراد مجرد براي خريد اوراق وام مسكن (وام مسكن و جعاله) بايد ۳۰ ميليون تومان هزينه كنند.
اين مبلغ براي زوجين به حدود ۵۰ ميليون تومان ميرسد. يعني افراد بايد بين ۳۰ تا ۵۰ ميليون تومان هزينه خريد اوراق را بدهند و اقساط ماهانه تا ۷ ميليون توماني را پرداخت كنند، اما وامي كه دريافت ميكنند هزينه ۸ تا ۱۵ متر يك واحد مسكوني را پوشش ميدهد.
از طرفي متوسط قيمت يك واحد مسكوني ۵۰ متري در تهران، يك ميليارد و ۶۰۰ ميليون تومان است. يعني يك زوج خانه اولي بايد حداقل يك ميليارد و ۱۵۰ ميليون تومان پسانداز داشته باشد تا با وام مسكن و جعاله بتواند يك واحد مسكوني بخرد.
اين مبلغ پسانداز اوليه براي افراد مجرد، يك ميليارد و ۳۰۰ ميليون تومان است.
اين مساله در حالي است كه پيش از جهش قيمت مسكن، وام مسكن ميتوانست بخش مهمي از قيمت واحد مسكوني را پوشش دهد و وام مسكن انگيزه مهمي براي خريد خانه بود.
اما حالا چنين وامي معادل ۱۴ تا ۱۵ متر از يك واحد مسكوني است و همين سبب ميشود كه تقاضا براي دريافت وام مسكن كاهش پيدا كند.