برخي به حاشيه شهر رانده شدند و برخي نيز به خريد و اجاره مسكن به صورت شريكي روي آوردهاند. اين حاصل افزايش سرسام آور قيمت مسكن تهران نسبت به سال گذشته است. رئيس اتحاديه مشاوران املاك نيز ميگويد معاملات دانگي مسكن افزايش پيدا كرده.
قيمت مسكن در سال گذشته با فراز و نشيبهاي زيادي روبهرو بود. تا جايي كه خانهدار شدن براي برخي به روياي دستنيافتني تبديل شد. در بهار ۱۴۰۰ بازار مسكن بيشترين تورم نقطه به نقطه را داشت كه برابر با ۲۹٫۱ درصد بود. حالا افرادي كه سال گذشته ميتوانستند خانه بخرند حالا با همان مقدار پول فقط ميتوانند چند دانگ از همان خانه را صاحب شوند. مثلا دو يا سه دانگ!
حالا برخي فروشندهها و خريداران به معاملات دانگي مسكن روي آوردهاند. كافي است خريداران دانگي مسكن سري به سايتها و آگهيها بزنند.
يكي از فروشندههاي مسكن كه سه دانگ از يك واحد آپارتمان را براي فروش گذاشته، ميگويد: «هزينه مسكن بالا رفته و خريد مسكن سخت شده. با اين سه دانگ صاحب خانه ميشويد تا زماني كه بتوانيد پولي روي هم بگذاريد و بتوانيد يك خانه را به صورت كامل صاحب شويد. سه دانگ از خانه ۱۲۰ متري را ۹۰۰ ميليون تومان ميفروشم.»
اين فروشند در ادامه درباره وضعيت مالكيت حياط، انبار و… ميگويد: «با خريد اين سه دانگ از حياط خانه ۶۰ متري هم ۱۲ متر سهم شما ميشود. نصف زيرزمين هم مال شماست.»
او ميگويد: «بعد از خريد ميتوانيد خودتان مستاجر شويد اما معادل نصف اجاره را بايد پرداخت كنيد، چون شما فقط صاحب ۳ دانگ آن هستيد. اگر بعدا قصد ساخت دوباره ملك را داشتيد بايد براي آن به توافق برسيم.»
قدرت خريد مسكن پايين آمده و با خريد دانگي مسكن ميتوان صاحب خانه شد. اما خريدار بايد مشكلات ديگر ملك شريكي را به گردن بگيرد تنها براي اينكه توانايي خريد مسكن را به صورت مستقل ندارد.
يك فروشنده ديگر هم ميگويد: «سه دانگ از خانه كلنگي ۲۵۰ متري را ميفروشم. يك واحد مال سهم شما و يك واحد سهم من است. يكي واحد هم به صورت شريكي است كه براي اجاره دادن آن توافق ميكنيم. اجاره را بين خودمان تقسيم ميكنيم.»
اما تنها آگهيهاي مسكن و گفتههاي فروشندگان نيست كه مهر تائيدي براي افزايش معاملات دانگي مسكن باشد. مصطفي قلي خسروي، رئيس اتحاديه مشاوران املاك با تائيد معاملات دانگي مسكن در تهران ميگويد: «وقتي پول نباشد، مردم مجبور هستند مسكن را به صورت دو يا سه نفري بخرند. مثلا سه تا ۲ دانگي. تا كم كم بتواند به صورت مستقل مسكن بخرند.»
او ادامه ميدهد: «معاملات دانگي مسكن سال گذشته هم بوده اما حالا ميزان آن بيشتر شده است. مشخصا از سال ۹۸ قدرت خريد مسكن مردم كم شد. برخي به حاشيه شهرها رفتند و برخي با هم شريكي مسكن خريدند.»
رئيس اتحاديه مشاوران املاك يكي از عوامل ايجاد تشنج در بازار مسكن را آماردهي بانك مركزي و مركز آمار ميداند و ميگويد: «بانك مركزي و مركز آمار نبايد آمار از افزايش قيمت بدهند. هر وقت اين سازمانها در اين مورد صحبت كردند، بازار را متشنج كردهاند. اگر بازار مسكن را رها كنند بازار راه خودش را پيدا ميكند نه اينكه اينگونه باعث بهم ريختن بازار شوند.
اخيرا نيز بانك مركزي در گزارشي به افزايش قيمت مسكن در تهران پرداخت. بر اساس اين گزارش متوسط قيمت يك مترمربع زيربناي واحد مسكوني معامله شده در تهران در مرداد ماه سال جاري نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۴ درصد افزايش يافته است.
گويي افزايش قيمت مسكن از كنترل خارج شده است. وزارت راه وشهرسازي هم اعلام كرده مستاجراني كه قرارداد اجاره آنها براي ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۹ و نيز قرارداد سل ۱۴۰۰ را دارند، ميتوانند وام وديعه مسكن بگيرند. اما اين وام هم نتوانست چندان كمكي به مستاجران كند.
برخي از مستاجران با بالا رفتن مبلغ اجاره مجبور شدند يا منطقه مسكوني خود را عوض كنند يا به خانه كوچكتري بروند. برخي هم به خارج از تهران نقل مكان كردهاند. حالا وزير راه و شهرسازي جديد براي كمك به اقشار كم درآمد قول تامين زمين رايگان براي اقشار كم درآمد كشور را داده و گفته: اين اقدام به منظور افزايش ساخت مسكن و كاهش قيمت مسكن در اولويت دولت سيزدهم قرار گرفته است.