بازار مسكن در هر دو حوزه خريد و فروش و اجاره از دو جنس متفاوت با افت تقاضا مواجه شده است. متقاضيان خريد، معاملات را تا بعد از انتخابات رياست جمهوري آمريكا به حالت تعليق درآورده اند. در بخش اجاره نيز با توجه به پايان فصل جابه جايي، قراردادها مقداري كاهش يافته و به همين لحاظ صاحبخانه ها مقدار اندكي از قيمتهاي پيشنهادي كوتاه آمده اند. اغلب واحدهاي عرضه شده به بازار اجاره نيز در نيمه شمالي تهران قرار دارند.
بررسيهاي ميداني نشان مي دهد از حدود دو ماه قبل اضطراب ناشي از اپيدمي ويروس كرونا تا حد زيادي از بين رفته و جابه جايي مستاجران به حالت عادي برگشته است. افزايش ۳۸ درصدي قراردادهاي اجاره در تهران نسبت به مهرماه پارسال و رشد ۲۰۹ درصدي در كل كشور اين گزاره را كه ترس از كرونا كمرنگ شده است تاييد مي كند. هرچند اجاره نامه ها در تهران ۲۶ درصد نسبت به شهريورماه كاهش يافت و در كل كشور تغيير محسوسي نسبت به آخرين ماه تابستان نداشت.
درخصوص قيمتها نيز واسطه هاي ملكي عنوان مي كنند مالكان واحدهايي كه در تابستان اجاره نرفتند با ورود به فصل پاييز مقداري تخفيف مي دهند؛ هرچند كاهش محسوسي در وضعيت كلي بازار ايجاد نشده و تخفيفها بيشتر در واحدهاي قديمي و بزرگ متراژ ديده مي شود. همچنين بعضي مالكان دست مستاجران را براي تبديل نسبت رهن و اجاره باز گذاشته اند كه نشان مي دهد تصوير روشني از وضعيت آينده نرخ سود سپرده هاي بانكي و بازارهاي بورس، ارز و طلا وجود ندارد.
آنطور كه مصطفي قلي خسروي، رئيس اتحاديه مشاوران املاك اعلام كرده در مهرماه ۱۳۹۹ بالغ بر ۱۴۷ هزار و ۱۵۳ اجاره نامه در كل كشور به امضا رسيده كه نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتيب ۰.۲ درصد و ۲۰۹ درصد رشد نشان ميدهد. مهر ماه امسال همچنين ۱۸ هزار و ۴۳۶ اجاره نامه در شهر تهران به امضا رسيد كه نسبت به شهريور سال جاري ۲۶ درصد كاهش و نسبت به مهر ماه سال گذشته ۳۸ درصد افزايش داشته است.
نرخ گذاري براي اجاره جواب نداد
دولت در اوايل تابستان براي كنترل بازار اجاره اقدام به نرخ گذاري كرد. مطابق مصوبه ستاد ملي مقابله با كرونا حداكثر سقف افزايش ساليانه اجاره بها در شهر تهران ۲۵ درصد، در ساير كلان شهرها ۲۰ درصد و در ديگر شهرها ۱۵ درصد تعيين و اعلام شد صاحبخانهها اجازه ندارند بيش از اين مقدار اجاره بها را افزايش دهند. آمارها نشان مي دهد در شهريورماه نرخ رشد فراتر از دستورالعمل بوده است؛ به طوري كه اجاره بها در تهران ۳۰.۱ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزايش يافته است. در كل كشور نيز مطابق گزارش مركز آمار، ميزان افزايش اجاره بها در تابستان در كل كشور ۲۸.۹ درصد بوده و با آنچه مدنظر مسئولان بوده فاصله دارد.
با اين وجود آمار مهرماه ۱۳۹۹ حاكي از آن است كه اجاره بها در تهران مقداري افت كرده و به عدد ۲۶.۸ درصد رشد ساليانه رسيده است. در كل كشور نيز ميانگين افزايش ساليانه اجاره بها در مهرماه ۲۹.۶ درصد بوده است.